Medya Uygulamalarında Linux İşletim Sistemi

Teknoloji dünyasında var olan çoğu insan, beraberinde “Linux” kelimesini de işitmiştir. Peki, sürekli işitip durduğumuz bu Linux aslında nedir? Linux temelinde bir işletim sistemidir. İşletim sistemleri; bilgisayardaki donanım kaynakları ve uygulama yazılımları arasında aracılık görevi yapan bir yazılımlar bütünüdür.

Günümüzde en çok kullanılan işletim sistemlerin başında %87’lik bir oranla “Windows” gelir. Microsoft firmasının başarılı pazarlama ve dağıtım politikaları izleyerek hayatımıza soktuğu bu işletim sisteminin nasıl çalıştığı konusunda ise bir bilinmezlik mevcuttur. Bu bilinmezliğin sebebi Windows’un kaynak kodlarını kullanıcılarının kullanımına sunmamasıdır.  Kaynak kodlarının kullanıcılar ile paylaşılmaması meselesi Linux’un tarihinde de önemli bir role sahiptir. 60’lı yılların sonunda “Bell Laboratuvarları’nda” “Unix” adı verilen bir işletim sistemi uygulamaya konur. 1973 yılında “C” programlama dili bulunduğunda ise Unix, “Dennis Ritche” tarafından tekrar yazılır. Ortaya çıkan yeni işletim sistemi, farklı sistemlerin dillerinin tek bir işletim sistemi ile programlanabilmesini sağlar. Geçen zaman içerisinde Unix yaygınlaşır ve kurucu firma bu projeden para kazanmak ister. Unix’in geliştirici ekibi ise bu istekten rahatsız olur ve 1983 yılında “Richard Stallman” adlı yazılımcı “GNU Projesi’ni” kurar. Bu projenin amacı kullanıcıların sistemlerini özgürce kullanabilmesini sağlamaktır. Bu özgürlük kapsamında programların kaynak kodları, açık lisanslı olarak kullanıcılar ile paylaşılır. Bu paylaşım sayesinde kullanıcılar tarafından, yine kaynak kodları kullanıcıya açık olmak şartıyla yeni programlar üretilebilecek ve teknolojik gelişim hızlandırılacaktır. GNU Projesi birçok yazılımcıyı etkiler ve “Linus Torvalds” adlı yazılımcı 1991 yılında, bir GNU Projesi olan “Minix” adlı işletim sistemini kaynak alarak Linux’u kodlamaya başlar.

Asıl adı “GNULinux” olan bu proje Unix benzeri bir açık kaynak kodlu çekirdektir. Bu çekirdek ile dağıtımcılar, hazırladıkları program paketleri ile bize kullanabileceğimiz işletim sistemi sürümlerini hazırlarlar. Bu sürümler herhangi boyutlarda ve herhangi bir teknolojik cihazda çalışmak üzere tasarlanabilir. Bugün akıllı cihazlarımızda kullandığımız “Android” sistemi de Linux çekirdeği ile hazırlanmış bir sistemdir. Linux üzerinde hazırlanan program paketleri ile spesifik konularda kullanım kolaylığı sağlayacak sistemler elde edilebilir. Bu spesifik konulardan birisi de medya uygulamaları. Linux üzerinde çok sayıda medya üzerine sistem hazırlayan dağıtıcı mevcut. Bu dağıtıcılara: “Ubuntu Studio”, “Fedora Design Suite”, “AV Linux” ve “io GNU/Linux” gibi örnekler verilebilir.

Kullanmak istediğim sistemi buldum. Şimdi ne yapacağım?

Linux sistemler uzaktan bakıldığında karmaşık gibi dursa da, aslında kurulumu çok basit sistemlerdir. İnternete erişimi olan bir bilgisayar ile istediğiniz Linux sistemini kurulum yapmadan deneyebilirsiniz. Yapmanız gereken ilk şey kullanmak istediğiniz sistemin tercih ettiğiniz bir sürümünü indirmek. Ardından yapabileceğiniz iki yöntem var. İlki; “Oracle” firmasının üretimi olan “Virtual Box” programını bilgisayarınıza indirmek. Bu sayede kendi işletim sisteminizin içinde küçük bir işletim sistemi açarak denemek istediğiniz işletim sistemini deneyebilirsiniz. İkinci yöntem ise “Rufus” isimli programı bilgisayarınıza yükleyip elinizde bulunan bir USB belleği istediğiniz işletim sistemine göre biçimlendirmek. Bu sayede bu USB bellek ile bilgisayarınızı açıp denemek istediğiniz sistemi deneyebilirsiniz.

Gerek Linux’un özgürlükçü felsefesinden, gerekse kullanımda sağladığı kolaylıklardan etkilenmiş ve bu sistemleri deneyimlemek isterseniz; “Medya Uygulamalarında Linux İşletim Sistemi” adlı etkinliğimizi izleyebilirsiniz.

https://www.youtube.com/watch?v=FO6ckYpZEIs

Yazar: Hayri Tunç Barut